Nguyên nhân gây sa sút trí tuệ

Chứng sa sút trí tuệ là do tổn thương hoặc mất các tế bào thần kinh và các kết nối của tế bào thần kinh trong não. Tùy thuộc vào khu vực não bị tổn thương, sự ảnh hưởng của sa sút trí tuệ có thể biểu hiện và mức độ khác nhau ở mỗi người. Chứng sa sút trí tuệ thường được nhóm lại theo những điểm chung của bệnh, chẳng hạn như protein hoặc các protein lắng đọng trong não hoặc phần não bị ảnh hưởng… và chia làm hai loại.

1. Chứng sa sút trí tuệ không thể đảo ngược – do nguyên nhân thoái hóa:

• Bệnh Alzheimer: là nguyên nhân phổ biến nhất của chứng sa sút trí tuệ. Bệnh gây ra tình trạng mất trí nhớ, mất các chức năng nhận thức, làm ảnh hưởng nhiều đến chất lượng sống và làm việc của người bệnh. Tuy nhiên đây không phải là sự lão hóa bình thường, vì vậy đừng nhầm lẫn Alzheimer với hiện tượng suy giảm trí nhớ thông thường ở người già. Có một ngày bạn bỗng thấy ông, bà, cha, mẹ,… càng có tuổi sẽ càng trở nên khó tính, dễ nổi cáu, hay hờn dỗi… Điều đó có thể xuất phát từ tính cách trước nay vẫn vậy, nhưng cũng rất có thể họ đang bị hội chứng Alzheimer âm thầm tấn công…

• Sa sút trí tuệ mạch máu: Đây là loại sa sút trí tuệ phổ biến thứ hai do tổn thương các mạch cung cấp máu cho não. Các vấn đề về mạch máu có thể gây đột quỵ hoặc làm tổn thương não theo những cách khác, chẳng hạn như làm hỏng các sợi trong chất trắng của não (chất trắng đảm nhiệm chức năng truyền tải tín hiệu thần kinh, tăng cường hoạt động tiếp nhận, xử lý và lưu trữ thông tin, kiểm soát tâm lý và giữ thăng bằng cho cơ thể). Các triệu chứng phổ biến nhất của chứng sa sút trí tuệ mạch máu bao gồm khó giải quyết vấn đề, suy nghĩ, tập trung và tổ chức chậm lại. Những điều này có xu hướng dễ nhận thấy hơn là triệu chứng mất trí nhớ.
• Sa sút trí tuệ thể Lewy: Những khối protein bất thường giống như quả bóng hình thành trong não gây sa sút trí tuệ. Loại sa sút trí tuệ tiến triển này cũng rất phổ biến. Các dấu hiệu và triệu chứng thường thấy của thể Lewy bao gồm: Mộng du, ảo giác, gặp các vấn đề về khả năng tập trung và chú ý, cử động không phối hợp hoặc chậm chạp, run và cứng đơ.
• Sa sút trí tuệ vùng trán: Đây là một nhóm bệnh đặc trưng do sự phân hủy (thoái hóa) của các tế bào thần kinh hoặc do sự kết nối của tế bào thần kinh ở thùy trán và thái dương gây ra. Các triệu chứng phổ biến của bệnh bao gồm sự mất ổn định trong hành vi, tính cách, suy nghĩ, khả năng phán đoán, ngôn ngữ và cử động.
• Sa sút trí tuệ hỗn hợp: Có nguyên nhân do mắc nhiều loại bệnh cùng lúc ở người cao tuổi như mắc bệnh Alzheimer cùng với sa sút trí tuệ mạch máu.
• Bệnh Huntington: Đột biến gen khiến một số tế bào thần kinh trong não và tủy sống bị thải loại. Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh này bao gồm sự suy giảm nghiêm trọng về kỹ năng tư duy (nhận thức), thường xuất hiện ở độ tuổi 30 – 40 tuổi.
• Chấn thương sọ não (TBI): Tình trạng này thường do chấn thương đầu lặp đi lặp lại. Những người như võ sĩ quyền anh, cầu thủ bóng đá hoặc binh lính có nguy cơ gặp chấn thương sọ não cao hơn. Tùy thuộc vào phần não bị thương, tình trạng này có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng sa sút trí tuệ như trầm cảm, kích động, mất trí nhớ và suy giảm khả năng nói. TBI cũng có thể gây ra bệnh parkinson. Các triệu chứng của bệnh có thể không xuất hiện ngay sau chấn thương mà phải đến nhiều năm sau mới bộc phát.
• Dịch bệnh Creutzfeldt-Jakob (hay còn gọi là bệnh bò điên): Đây là một dạng rối loạn não hiếm gặp, thường xảy ra ở những người không có các yếu tố nguy cơ sa sút trí tuệ. Bệnh có thể do các protein lây nhiễm được gọi là prion bị lắng đọng nhưng cũng có thể do di truyền. Việc ghép giác mạc của người mắc Creutzfeldt-Jakob sang người khỏe mạnh có thể làm lây truyền bệnh này.
• Bệnh Parkinson: Nhiều người bị bệnh Parkinson cuối cùng phát triển các triệu chứng sa sút trí tuệ (bệnh Parkinson sa sút trí tuệ).

2. Chứng sa sút trí tuệ không do thoái hóa thần kinh:

Một số nguyên nhân của chứng sa sút trí tuệ có thể đảo ngược kèm các triệu chứng tương ứng bao gồm:

• Nhiễm trùng và rối loạn miễn dịch: Các triệu chứng giống như sa sút trí tuệ có thể do sốt hoặc các tác dụng phụ khác của cơ thể để chống lại nhiễm trùng.Bệnh đa xơ cứng và các tình trạng khác do hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công các tế bào thần kinh cũng có thể gây ra chứng sa sút trí tuệ.
• Các vấn đề về trao đổi chất và bất thường nội tiết: Những người có vấn đề về tuyến giáp, lượng đường trong máu thấp (hạ đường huyết), quá ít hoặc quá nhiều natri hoặc canxi, hoặc các vấn đề trong việc hấp thụ vitamin B12 có thể phát triển các triệu chứng giống như sa sút trí tuệ hoặc các thay đổi tính cách khác.
• Thiếu hụt dinh dưỡng: Tình trạng mất nước; thiếu hụt vitamin B1, B6, B12, vitamin E, đồng trong chế độ ăn uống có thể gây ra các triệu chứng giống như sa sút trí tuệ.
• Tác dụng phụ của thuốc: Tác dụng phụ của thuốc, phản ứng với thuốc hoặc tương tác của một số loại thuốc có thể gây ra các triệu chứng giống như sa sút trí tuệ.
• Máu tụ dưới màng cứng: Chảy máu giữa bề mặt não và lớp phủ trên não, thường gặp ở người cao tuổi sau khi bị ngã, có thể gây ra các triệu chứng tương tự như các triệu chứng của bệnh sa sút trí tuệ.
• Nhiễm độc: Tiếp xúc với các kim loại nặng như chì, thuốc trừ sâu, uống rượu nặng, dùng chất kích thích có thể dẫn đến các triệu chứng của chứng sa sút trí tuệ.
• U não: Khối u não có thể gây tổn thương các thần kinh dẫn đến sa sút trí tuệ.
• Thiếu oxy: Khi các mô cơ quan không nhận đủ oxy như mắc chứng ngưng thở khi ngủ nghiêm trọng, hen suyễn, đau tim, ngộ độc khí carbon monoxide… có thể dẫn đến sa sút trí tuệ.
• Não úng thủy bình thường: Tình trạng này là do các tâm thất trong não mở rộng, có thể gây ra các vấn đề về đi lại, khó tiểu và sa sút trí tuệ.

Khi có bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ về bệnh sa sút trí tuệ, chúng ta cần có sự thăm khám kịp thời của người có chuyên môn để xác định tình trạng, nguyên nhân và có hướng điều trị đúng làm giảm nguy cơ biến chứng có thể xảy ra.

Nguồn: LinhQ tổng hợp

Tìm hiểu thêm về các biện pháp giúp phát hiện sa sút trí tuệ tại đây.

LinhQ – Thảo mộc Dược thực, Nhà Phát triển Hệ thống Phân phối Dược phẩm Thảo mộc Đa kênh.

Fanpage: LinhQ – Thảo mộc Dược thực

Hotline: 08 6765 9099

Email: hotro@linhquy.com

Address: 195 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội